وقت نماز

 مسأله 751

مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند و راجع به آن خیلی سفارش شده است و هر چه به اول وقت نزدیكتر باشد بهتر است ، مگر آن كه تأخیر آن از جهتی بهتر باشد ، مثلا صبر كند كه نماز را بجماعت بخواند

مسأله 752

هر گاه انسان عذری دارد كه اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند ، ناچار است با تیمم نماز بخواند ، چنانچه بداند یا احتمال دهد كه عذر او تا آخر وقت باقی است ، میتواند در اول وقت ، نماز بخواند . ولی اگر مثلا لباسش نجس باشد یا عذر دیگری داشته باشد و احتمال دهد كه عذر او از بین میرود بنابر احتیاط واجب باید صبر كند تا عذرش بر طرف شود و چنانچه عذر او بر طرف نشد ، در آخر وقت نماز بخواند ، ولازم نیست بقدری صبر كند كه فقط بتواند كارهای واجب نماز را انجام دهد ، بلكه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد میتواند با لباس نجس مثلا نماز را با آن مستحبات بجا آورد .

مسأله 753

كسیكه مسائل نماز و شكیات و سهویات را نمیداند اگر مطمئن است كه در نماز پیش میآید واجب است آنها را یاد بگیرد بلكه بنا به احتیاط واجب مسائلی را كه احتمال میدهد در نماز پیش آید باید یاد بگیرد ولی اگر اطمینان دارد كه نماز را بطور صحیح تمام میكند ، میتواند در اول وقت مشغول نماز شود ، پس اگر در نماز مسأله‌ای كه حكم آن را نمیداند پیش نیاید نماز او صحیح است و اگر مسأله‌ای كه حكم آن را نمیداند پیش آید ، میتواند به یكی از دو طرفی كه احتمال میدهد ، عمل نماید و نماز را تمام كند . ولی بعد از نماز باید مسأله را بپرسد كه اگر نمازش باطل بوده ، دوباره بخواند .

مسأله 754

اگر وقت نماز وسعت دارد وطلبكار هم طلب خود را مطالبه میكند در صورتی كه ممكن است باید اول قرض خود را بدهد ، بعد نماز بخواند ، و همچنین است اگر كار واجب دیگری كه باید فورا آنرا بجا آورد پیش آمد كند ، مثلا ببیند مسجد نجس است كه باید اول مسجد را تطهیر كند ، بعد نماز بخواند . و چنانچه اول نماز بخواند ، معصیت كرده ولی نماز او صحیح است. 

  نمازهائی كه باید بترتیب خوانده شود

مسأله 755

انسان باید نماز عصر را بعد از نماز ظهر و نماز عشا را بعد از نماز مغرب بخواند و اگر عمدا نماز عصر را پیش از نماز ظهر و نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند باطل است .

مسأله 756

اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید كه نماز ظهر را خوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز عصر برگرداند بلكه باید نماز را بشكند و نماز عصر را بخواند و همینطور است در نماز مغرب و عشا .

مسأله 757

اگر در بین نماز عصر یقین كند كه نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند و داخل ركن شود و بعد یادش بیاید كه نماز ظهر را خوانده بوده ، نمازش باطل است وباید نماز عصر را بخواند ، ولی اگر پیش از داخل شدن در ركن یادش بیاید باید نیت را به نماز عصر برگرداند و آنچه به نیت ظهر خوانده دوباره به نیت عصر بخواند و نمازش صحیح است .

مسأله 758

اگر در بین نماز عصر شك كند كه نماز ظهر را خوانده یا نه ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند . ولی اگر وقت بقدری كم است كه بعد از تمام شدن نماز ، مغرب میشود باید به نیت نماز عصر ، نماز را تمام كند و نماز ظهرش قضا ندارد.

مسأله 759

اگر در نماز عشا ، پیش از ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده یا نه ، چنانچه وقت به قدری كم است كه بعد از تمام شدن نماز ، نصف شب میشود ، باید به نیت عشا نماز را تمام كند ، واگر بیشتر وقت دارد ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را سه ركعتی تمام كند ، بعد نماز عشا را بخواند .

مسأله 760

اگر در نماز عشا بعد از رسیدن به ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده یا نه ، باید نماز را تمام كند ، بعد نماز مغرب را بخواند ، ولی اگر این شك در وقت مخصوص به نماز عشا باشد خواندن نماز مغرب لازم نیست .

مسأله 761

اگر انسان نمازی را كه خوانده احتیاطا دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید ، نمازی را كه باید پیش از آن بخواند نخوانده است ، نمیتواند نیت را به آن نماز برگرداند ، مثلا موقعی كه نماز عصر را احتیاطا میخواند ، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز ظهر برگرداند .

مسأله 762

برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست .

مسأله 763

اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد ، انسان میتواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیت ، به نماز قضا ممكن باشد ، مثلا اگر مشغول نماز ظهر است ، در صورتی میتواند نیت را به قضای صبح برگرداند كه داخل ركعت سوم نشده باشد. 

نمازهای مستحب

مسأله 764

نمازهای مستحبی زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله‌های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها را در غیر روز جمعه سی و چهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشا ویازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح میباشد و چون دو ركعت نافله عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند ، یك ركعت حساب میشود . ولی در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر ، چهار ركعت اضافه میشود .

مسأله 765

از یازده ركعت نافله شب ، هشت ركعت آن باید به نیت نافله شب و دو ركعت آن به نیت نماز شفع و یك ركعت آن ، به نیت نماز وتر خوانده شود . و دستور كامل نافله شب در كتابهای دعا گفته شده است .

مسأله 766

نمازهای نافله را میشود نشسته خواند ، ولی بهتر است دو ركعت نماز نافله نشسته را یك ركعت حساب كند ، مثلا كسیكه میخواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند ، بهتر است شانزده ركعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند ، دو نماز یك ركعتی نشسته بخواند .

مسأله 767

نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ولی نافله عشا را به نیت این كه شاید مطلوب باشد میتواند بجا آورد .

وقت نافله‌های یومیه

مسأله 768

نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود و وقت آن از اول ظهر است تا موقعی كه آن مقدار از سایه شاخص كه بعد از ظهر پیدا میشود ، به اندازه دو هفتم آن شود ، مثلا اگر درازی شاخص هفت وجب باشد ، هر وقت مدار سایه‌ای كه بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید ، آخر وقت نافله ظهر است .

مسأله 769

نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده میشود و وقت آن تا موقعی است كه آن مقدار از سایه شاخص كه بعد از ظهر پیدا میشود ، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند ، بهتر است نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر و بنابر احتیاط واجب ، نیت ادا و قضا نكند .